آسیب پذیری سازه ای (عدم رعایت ضوابط و معیارها )

 

عدم رعایت ضوابط و معیارها
آسیب های فراوان سازه های مختلف در زلزله های ایران، حاکی از آن است که سازه های مربوطه بطور اصولی ساخته یا بهره برداری نشده اند. عدم رعایت ضوابط و معیارهای فنی و غیرفنی در هر یک از مراحل پروژه اعم از مطالعات، محاسبات، طراحی، ساخت، اجرا، بهره برداری و تعمیر نگهداری می تواند عامل آسیب پذیری در مقابل زلزله باشد. تجربه های جهانی زلزله نشان می دهد سازه هایی که بر پایه ضوابط و معیارهای ضد لرزه ای طرح، اجرا و بهره برداری شده اند رفتار قابل قبول و کم آسیبی داشته اند. استمرار بی توجهی به معیارها باعث گسترش آسیب پذیری در زمینه های مختلف گردیده و مدیریت بحران را بیش از پیش مشکل تر می نماید. به همین دلیل مشکلات و معضلات مقابله با زلزله در بستر زمان نیازمند هزینه، زمان، تجهیزات و نیروی انسانی بیشتری خواهد بود.

دستورالعمل بهسازي لرزه اي ساختمانهاي موجود ايران

استخوان بندي اصلي  اين دستورالعمل بر گرفته از دستورالعمل مقاوم سازي FEMA356 و FEMA274 مي باشد كه از مدرك دوم بيشتر در تهيه بخش توضيحات كه جلد بعدي دستورالعمل مي باشد استفاده شده است. همانطور كه در بخش مقدمه نيز اشاره گرديد، بخش اعظم  اين مدرك در ارتباط با مرحله دوم ارزيابي لرزه اي  يعني ارزيابي كمي مي باشد.  گرچه داراي بندهايي نيز در ارتباط با بخش كيفي و معرفي روشهاي مقاوم سازي است. بر اساس مدرك فوق در اولين قدم بايد هدف بهسازي توسط مشاور تعيين و به تصويب كارفرما برسد. لذا سطح عملكرد و سطح زلزله اي كه سازه بايد در برابر آن رفتار مورد نظر را داشته باشد بايد مشخص گردد.  بر خلاف مدرك اصلي FEMA356 با اضافه كردن بندي در ارتباط با نياز به انجام بهسازي بر اساس كنترل كفايت بر پايه آيين نامه زلزله 2800  ايران  تفاوت چشمگيري در نحوه استفاده از دستورالعمل فوق پديد مي آيد. بطوريكه در مدرك اصلي هدف تعيين عملكرد سازه بر اساس ضوابط تعيين شده بوده و تصحيح پيكره و مشخصات اعضا جهت حصول به عملكرد مورد دلخواه مي باشد. بايد دانست كه بر اساس روال دستورالعمل بهسازي كنترل سازه بر اساس آيين نامه زلزله موجود (جهت لزوم كاربرد دستورالعمل) نشان دهنده تطابق آن با معيارهاي مربوطه بوده و هيچگاه نشان دهنده عملكرد سازه در اثر زلزله طرح نمي باشد. در صورتيكه در دستورالعمل بهسازي ايران فرض گرديده كه رعايت ضوابط  آيين نامه 2800  در طرح و اجراء حتماٌ منجر به عملكرد ايمني جاني سازه تحت سطح خطر با احتمال 10 درصد در 50 سال عمر سازه مي گردد. استفاده از دستورالعمل وقتي مجاز دانسته شده است كه يا عمكرد و سطح خطر بالاتري مد نظر باشد و يا سازه موجود نتواند از غربال آيين نامه 2800 بگذرد. مشكل اساسي ديگري كه در اين دستورالعمل بخصوص در ارتباط با بهسازي ساختمانهاي فلزي وجود دارد، مربوط به ارجاع دستورالعمل به مبحث 10 مقررات ملي مي باشد. چارچوب كنترل كفايت اعضاء سازه اي بر اساس افزوني ظرفيت مقاطع با نياز لرزه اي مي باشد. به علت آنكه روابط  مبحث 10 مقررات ملي  بر پايه روش تنش مجاز نهاده شده، فاقد روابط لازم جهت محاسبه ظرفيت بوده و در اين موارد بايد بر اساس پيوست دوم آيين نامه 2800 با اعمال ضرايبي مقادير مجاز را به مقادير نهايي تبديل نمود ، كه نمي تواند داراي  جامعيت لازم باشد. 

مبانی و روشهای ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای ساختمانها

 فنی و اصولی بوده است به طوری که وجود این نقاط ضعف باعث کاهش مقاومت ساختمان در برابر زلزله و بارهای وارده می گردد.

ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای سازه های موجود موضوعی است که در دهه اخیر مطرح شده و به سرعت پیشرفت کرده است . به منظور ارزیابی راهکارهای مناسب برای کاهش خطر پذیری لرزه ای در نواحی شهری ، پیش بینی آسیب پذیری سازه های موجود بر اثر زلزله های احتمالی در آینده یکی از ضروری ترین اقدامات مهندسی می باشد . بسیاری از سازه های موجود ارزش فراوانی داشته و یا در هر حال به علل مختلفی نمی توان آنها را خراب کرد و مجدداٌ اقدام به ساخت آنها نمود. به همین دلیل باید پس از تعیین نقاط ضعف این گونه سازه ها ، آسیب پذیری لرزه ای را بر آورد نموده و در صورت لزوم جهت مقاوم سازی آنها در برابر زلزله اقدام نمود.

در بررسی آسیب پذیری یک ساختمان کلیه المانهایی که به دلیل ضعف در طراحی و یا اجرا ممکن است باعث وقوع تخریب در سازه گردند، تعین و سپس در مرحلۀ مقاوم سازی به نحوه بهبود این نقاط ضعف پرداخته می شود.

با توجه به مطالعات انجام شده در دو دهه اخیر ، یافته های جدیدی در این زمینه به عنوان ابزار مناسب برای شناخت مشکلات ، معایب  و آسیب پذیری سازه های موجود در مقابل نیروهای زلزله ارائه گردیده است . ازطرفی با به کارگیری این ابزار می توان به مقاوم سازی سازه های موجود پرداخت و از طرف دیگر با شناخت وضعیت سازه های موجود می توان اقدام به اصلاح طرح و اجرای سازه های جدید نمود به گونه ای که در مقابل زلزله های احتمالی مقاومت لازم را داشته باشند .

ادامه نوشته

مروري بر آيين نامه ها و دستورالعمل هاي بهسازي لرزه اي ساختمانهاي موجود و مقايسه كيفي آنها با دستورال

خلاصه:

وقوع زلزله هاي اخير در ايران و ديگر مناطق جهان كه سبب خرابي و كشته شدن انسان هاي بيشماري گشته است،  مبين عدم كفايت ساختمانها در تحمل نيروهاي مخرب زلزله مي باشد. لذا در دهه اخير موسسات مختلف در كشورهاي زلزله خيز مبادرت به تهيه دستورالعملهاي خاص آن كشور بر اساس ملاحظات اقتصادي، اجتماعي و فني خود  نموده اند.  در اين راستا اخيراٌ پژوهشگاه  بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله ايران نيز  بر اساس سفارش سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور مبادرت به تهيه چنين دستورالعملي نموده است تا مقدمات لازم جهت ارزيابي مقاومت لرزه اي ساختمانهاي موجود و متعاقباٌ مقاوم سازي آنها فراهم گردد. چنانچه در پيشگفتار اين دستورالعمل نيز ذكر شده است، در تهيه اين مدرك از گزارشات و دستورالعملهاي بهسازي منتشره توسط آژانس حوادث غير مترقبه كشور آمريكا FEMA استفاده شده است. اين مدارك هنوز به عنوان آيين نامه يا استاندارد جهت اجرا ابلاغ نشده اند و چنانچه در متن آنها نيز اشاره شده است،  بصورت اختياري توسط صاحبان پروژه و طراحان مي توانند استفاده گردند. هدف از تهيه اين مدارك، معرفي يك چارچوب يكسان براي ارزيابي لرزه اي و  مقاوم سازي ساختمانهاي موجود مي باشد. در اين مقاله ابتدا سعي گرديده است كه  دستورالعمل هاي بهسازي ساختمانهاي موجود كشورهاي آمريكا،  نيوزيلند، هندوستان و اروپا  معرفي گردند. مقايسه دستورالعمل هاي فوق با دستورالعمل ايران زمينه لازم را براي ارزيابي دستورالعمل تهيه شده در نسخه هاي آتي را فراهم مي آورد. نتيجه آنكه نقاط ضعف و قوت دستورالعمل بخصوص تشابهات آن از لحاظ كاربرد اقتصادي و فني با مدارك مشابه ديگر كشورهاي در حال توسعه اي چون ايران را روشن  مي سازد. از آنجا كه مسئله بهسازي داراي جنبه هاي اجرايي مختلفي بخصوص به لحاظ اقتصادي مي باشد، يافتن روشهاي ساده  و در عين حال قابل اطمينان و قوي با در نظر گرفتن منابع موجود و متوسط سطح علمي  مهندسان طراح كشور مي تواند منجر به راهكاري عملي در كشورمان باشد.

ادامه نوشته

سبک سازی در سازه ها

نیاز گسترده و روز افزون جامعه به ساختمان و مسکن و ضرورت استفاده از روش ها و مصالح ساختمانی جدید به منظور افزایش سرعت ساخت سبک سازی افزایش عمر مفید ونیز مقاوم نمودن ساختمان در برابر زلزله را بیش از پیش مطرح کرده است .حل مشکلاتی نظیر زمان طولانی اجرا عمر مفید کم و یا هزینه زیاد اجرای ساختمان ها نیاز مند ارائه راهکار هائی به منظور استفاده عملی از روش های نوین ومصالح ساختمانی جدید جهت کاهش وزن و کاهش زمان ساخت , دوام بیشتر و نهایتا کاهش هزینه اجراست . سبک سازی یکی از مباحث نوین در علم ساختمان است که روز به روز در حال گسترش و پیشرفت می باشد . این فن اوری عبارتست از کاهش وزن تمام شده ساختمان با استفاده از تکنیک های نوین ساخت مصالح ساختمانی جدید و بهینه سازی روش های اجرا کاهش وزن ساختمان علاوه بر صرفه جویی در هزینه زمان و انرژی زیان های ناشی از حوادث طبیعی مانند زلزله را کاهش داده و صدمات ناشی از وزن زیاد ساختمان را به حداقل می رساند.

ادامه نوشته

زلزلة تهران و ارزيابي فضايي آسيب پذيري مناطق شهري

چكيده 

شهرهاي امروزي در نقاط مختلف دنيا به دلايل متعدد از جمله نوع مكان گزيني، توسعه فيزيكي نامناسب، عدم رعايت استانداردهاي لازم و... همواره در معرض خطرات ناشي از بلاياي طبيعي قرار دارند. يكي از اين خطرات كه بسياري از شهرهاي جهان از جمله كشور ما را تهديد مي كند، زمين لرزه است. ايران يكي از زلزله خيزترين كشورهاي دنيا محسوب مي شود و شهرهاي آن در رابطه با اين پديدة طبيعي آسيب هاي فراوان ديده اند. تهران نيز به عنوان كلانشهر اول كشور نه تنها از اين قاعده مستثني نمي باشد، بلكه با توجه به تراكم سازه اي، جمعيت متراكم  ، عدم رعايت استانداردها، توسعه فيزيكي نامناسب و... با خطر جدي تري روبروست.

در اين پژوهش ابتدا با بررسي و تجزيه و تحليل شرايط سازه اي مناطق مختلف شهر تهران (با توجه به آمار رسمي كشور ) شاخص هاي توسعه ،آسيب پذيري و مقاومت آنها محاسبه شده و سپس مناطق بر اساس ميزان مقاومت و آسيب پذيري در برابر خطر احتمالي دسته بندي شده اند و در نهايت راهكارهايي جهت پيشگيري، برنامه ريزي مناسب و چگونگي مديريت بحران در صورت بروز خطر ارائة گرديده و عوامل بر هم زنندة معادلات محاسبه شده نظير دوري و نزديكي به گسل هاي تهران نيز مورد توجه قرار گرفته است . در اين پژوهش با استفاده از برنامه هاي GIS و SPSS به تحليل و سطح بندي آماري مناطق شهري تهران با تأكيد بر مقاومت مصالح و  آسيب پذيري سازه اي در مقابل زلزله پرداخته شده است.

ادامه نوشته

روشهای غیر سازه ای مدیریت سیلاب

چکیده

با وجودیکه بشر در طول تاریخ سیلابها زندگی کرده است، هیچگاه اثرات مخرب سیلابها در گذشته مانند امروز نبوده است. زیرا افراد بسیار کمتری در سیلابدشتها زندگی می کردند و فعالیتهای انسانی درگذشته این چنین موجب افزایش پتانسیل سیلاب نمی گردید. امروزه مشخص شده است که مهار همهسیلابها امکان پذیر نیست تنها می توان با مدیریت آنها، خسارات را حداقل نمود. روشهای مختلفی برایمدیریت سیلاب به کار گرفته می شوند. این روش ها را می توان در چهار دسته زیر طبقه بندی نمود:

1. تلاش در جهت کاهش سیلاب

2. تلاش در جهت کاهش آسیب پذیری در مقابل سیلاب

3. تلاش در جهت کاهش خسارات

4. ایجاد آمادگی برای تحمل خسارات

اولین دسته بر مبنای حفاظت فیزیکی بوسیله سازه ها می باشد و روش های سازه ای نامیده می شود.

سه دسته دیگر در گروه روش های غیرسازه ای طبقه بندی می شوند.

به عبارت دیگر روش های سازه ای:

-1 قبل از وقوع سیلاب اعمال می شوند.

-2 ماهیت عمدتا" سازه ای دارند.

-3 به منظور دور کردن سیلاب از مردم به کار گرفته می شوند.

کلیه روش های کاهش مشکلات سیلاب که در برگیرنده تواما سه مشخصه فوق نباشند، روش هایغیرسازه ای مدیریت سیلاب می باشند. برای مثال مقابله به هنگام با سیلاب، دارای ماهیت سازه ای است وبه منظور دور کردن سیلاب از مردم صورت می گیرد ولی در هنگام سیلاب انجام می شود یا مدیریتحوضه آبریز قبل از وقوع سیل و به منظور دور کردن سیلاب از مردم صورت می گیرد ولی ماهیت آنعمدتا" غیر سازه ای است.

روش های دیگر مانند هشدار سیلاب و تخلیه ساکنین "به هنگام سیلاب" و به منظور "دورکردن مردم از سیلاب" انجام می شدند و دارای ماهیت "غیر سازه ای" می باشند.

با وجودی که برخی روش های غیرسازه ای مدیریت سیلاب مانند پیش بینی سیلاب، مقاوم سازی سیلبندها در جریان سیلاب، پهنه بندی و مقاوم سازی در مناطق مسکونی و اراضی کشاورزی از 2000 سالپیش در برخی کشورهای جنوب شرقی آسیا مانند چین، ویتنام و بنگلادش به کار گرفته می شده است، در

اواخر دهه 1980 ، روش های غیرسازه ای در بسیاری از کشورها یا ناشناخته بودند و یا مورد توجه قرارنمی گرفتند. از آن زمان بسیاری از کشورهایی که تصور داشتند موفق به مهار سیلاب شده اند، مجددا"خسارتهای عمده ای را در اثر سیلابها متحمل شدند و اکنون بطور جدی در حال تفکر مجدد در موردکارآیی روش های سازه ای زمانی که به تنهایی به کار گرفته شوند، می باشند. در بسیار از این کشورهااین تصور وجود داشت که روش های غیر سازه ای برای کشورهای فقیر مناسب است و با احداث سدها،سیل بندها و کانالهای سیل بر، می توان بطور کامل سیلاب ها را کنترل نمود و از آب گرفتگی جلوگیریکرد. تجربیات جهانی نشان داده است که این راهبرد غیر عقلانی و جاهلانه می باشد.

اکنون در بسیار از کشورهای ثروتمند غربی و ژاپن، کارشناسان سیلاب اعتقاد دارند که ترکیبروش های سازه ای و غیر سازه ای، راه حل بهینه برای حداقل نمودن خسارات سیلاب است در عین حال این ترکیب روش های سازه ای و غیر سازه ای کم هزینه تر از روش های سازه ای به تنهایی می باشد.

ادامه نوشته

بررسي آسيب هاي اجتماعي و بزهكاري جوانان پس از زلزله و ضرورت انجام عمليات مقاوم سازي

چكيده:

در اين مقاله راهكار مناسبي براي جلوگيري از بروز آسيب هاي اجتماعي و بزهكاري جوانان پس از زلزله ارائه شده است. اين عمل مقاوم سازي و بهسازي لرزه اي به عنوان بك راهكار عملي مطرح مي شود. اين طريق به عنوان يك مديريت قبل از بحران توانايي حل معضلات پس از بحران را دارا مي باشد.

با بررسي دقيق آسيب هاي اجتماعي و بزهكاري جوانان پس از زلزله و ترسيم آن براي افراد جامعه مي توان حس لزوم مقاوم ساز ي را در آنها تقويت نمود. براي عينيت يافتن موضوع، شهر بم، پيامد هاي زلزله آن و مديريت پس از بحران آن به عنوان بك مطالعه موردي مطرح شده است. نتايج تحقيق نشان مي دهند كه انطباق خوبي مابين اطلاعات كتابخانه اي و مشاهدات و برداشتهاي مربوطه در اين زمينه وحود دارد. با توجه به اينكه تبعات پس از زلزله ناشي از آثار روحي و رواني مي تواند تا مدتها جامعه را تحت تاثير قرار دهد، از اينرو مي توان با انجام مقاوم سازي آسيب هاي اجتماعي و بزهكاري جوانان پس از زلزله را تا حدود قابل توجهي در جامعه كاهش داد.

ادامه نوشته

مقاوم سازي شريانهاي حياتي و مجاري مدفون(با مطالعه موردي شهر تهران)

چکيده:

شهر تهران با وسعت حدود بيش از 1000 کيلومتر مربع و جمعيتي بالاي 10 ميليون نفر در جوار رشته کوههاي البرز قرار دارد. بدليل قرار گرفتن اين شهر روي گسل هاي متعدد و با توجه به سوابق تاريخي موجود در خصوص لرزه خيزي تهران و حوادث مختلفي که ناشي از بروز زمين لرزه، بوقوع پيوسته است، اين شهر هميشه در معرض بروز زمين لرزه قرار دارد. در اين مقاله ضمن تشريح وضعيت کنوني قسمتهاي مختلف شريانهاي حياتي شهر تهران با محوريت تصفيه خانه و تاسيسات آب شرب شهر تهران ، مقدار آسيب پذيري آنها در زلزله تشريح مي گردد.ضمنا اقدامات مورد نياز در جهت تعميرات پيشگيرانه و مقاوم سازي در برابر زلزله نيز ارائه مي شود. در خصوص کاهش و يا جلوگيري از آسيب ديدگي آن حين زلزله بيان مي گردد.

در هنگام زلزله خطوط و شريانهاي حياتي مدفون آسيب عمده اي مي بينند و به دنبال آن تلفات انساني افزايش مي يابد.هنگام زلزله خسارات زيادي به سيستمهاي خط لوله مدفون وارد كرده واين خسارات مشكلات فراواني را در زندگي روزمره سبب شده است . از آنجا كه خطوط لوله در سطح وسيعي گسترده بوده و در برخي مناطق الزاما از نواحي داراي گسل عبور مي كنند لذا مطالعه بهسازي خطوط لوله در نواحي داراي گسل ها از اهميت خاصي برخوردار مي باشد. بارگذاري ناشي از وقوع زمين لرزه بصورت تغييرمكان گسل به لوله اعمال شده ، كه در نتيجه آن اين تغييرمكان باعث ايجاد نيرو وتنش در خطوط لوله مدفون مي شود.

شكست خط لوله مدفون بصورت شكست ناشي از اندركنش نيروي محوري و گشتاور خمشي است. حساسيت پارامتر هاي طراحي در شكست خط لوله بايد مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج آناليز نشان مي دهد كه با افزايش تغيير مكان گسل، افزايش قطر لوله، افزايش عمق دفن لوله، افزايش زاويه اصطكاك بين خاك و لوله به ناحيه شكست خود نزديك تر مي گردد.

ادامه نوشته

نحوه کاربرد مصالح مختلف در سبک سازی غیر سازه‌ای

چکیده

سبک سازی در قسمت غیرسازهای به معنی کاهش وزن المانهای جداگر و پانلهای نما، سبک سازی در مصالح مصرفی در دیوارهای خارجی و داخلی، کاهش وزن کف و سقف و استفاده از مصالح سبکتر در این قسمتها می باشد. در ساختمان‌های متداول در ایران، وزن عناصر غیر سازهای از وزن عناصر سازه ای بیشتر می باشد. بنابراین برای سبک سازی توجه به اعضاء غیر سازه ای یک ساختمان که معمولا‌" قسمت بیشتری از وزن یک بنا را تشکیل می دهند، مهم تر از بخش اعضاء سازه ای می باشد.

در مقاله کنونی، مقایسه ای کلی بین مصالح مختلف که در اجزای غیر سازه ای مورد استفاده قرار می گیرند، انجام شده است. این مقایسه شامل وزن، مشخصات مکانیکی، مقدار مقاومت حرارتی، مقاومت در مقابل آتش و شاخص کاهش صدای وزن یافته می باشند. مصالح ارائه شده در این مقاله شامل آجر فشاری، بلوکهای سفالی، بلوکها و پانلهای بتن سبک گازی، بلوکها و پانلهای بتن سبک کفی، بلوکها و پانلهای بتن سبک دانهای، بلوک‌ها و پانلهای گچی، پانلهای 3D، پانلهای بتنی مسلح با الیاف، پانل‌های کامپوزیت آلومینیومی، بلوک‌ها و پانل‌های پلی استایرن، پارتیشنهای چوبی و مصالح دیگری است که معمولا برای جداگرها، سقف‌ها و کف‌ها مورد استفاده قرار می گیرند.

ادامه نوشته

مقاوم سازی و اجراي ساختمان هاي روستايي در نواحی زلزله خيز

چكيده:

بر اساس مطالعات انجام شده تقريبنا هر ساله چند زلزله با بزرگي بالاي پنج ريشتر در ايران اتفاق مي افتد با توجه به گستردگي مناطق روستايي در كشور حوزه تاثير اكثر اين زلزله ها در مناطق روستايي كشور مي باشد . اين در حالي است كه هنوز در مناطق روستايي به جهت شرايط اقتصادي ، فرهنگي و محيطي و نبود سياست مناسب و  عدم كنترل ساخت و ساز از سوي ارگان هاي دولتي ، حتي حداقل ضوابط و معيار هاي فني در ساختمان سازي رعايت نمي شود. از اين رو اكثر ساختمانهاي مناطق روستايي كشورمان در برابر پديده هاي مخرب طبيعي به خصوص زلزله بسيار آسيب پذير مي باشند. هر چند در اكثر مناطق روستايي دور افتاده  امكان تهيه مصالح مرغوب ميسر نمي باشد و استفاده از مصالح در دسترس و محلي امري اجتناب ناپذير است ولي در كل تحقيق در زمينه بهبود خواص اين مصالح و به كار گيري نتايج بدست آمده ، آموزش دست اندركاران ساخت و ساز روستايي و نهايتا رعايت اصول و ضوابط فني و دخالت و نظارت ارگان هاي دولتي در ساخت و ساز روستايي كشور مي تواند در بهبود كيفيت ساخت و ساز مناطق روستايي موثر باشد. اين مقاله به طور خلاصه به اصول اوليه و كلي ساخت و ساز در مناطق روستايي به خصوص در مناطق زلزله خيز مي پردازد كه با رعايت آن در طرح و اجرا مي توان ساختمان هاي اين مناطق را در برابر اثرات ناشي از زلزله مقاوم و ايمن نمود . 

خاک شناسی

آیا تا به حال اندیشیده اید که محل ساختمان محل سکونت شما  بر چه نوع خاکی بنا شده است؟ ایا تا به حال در مورد اهمیت نوع خاک در پایداری سازه ها  اندیشیده ایم؟ ایا در هنگام ساخت ساختمانها به و ضعیت آبهای زیرزمینی و وجود حفره ها و کوره ها یا قناتها در نزدیکی ساختمان خود دقت کرده ایم؟ ایا تا به ساختمانهایی  که در کناره خاکبرداریها بنا شده اند نظر کرده ایم؟ایا به چگونگی خاک در محل شیب کوهها فکر کرده ایم؟

سوالات بسیاری  از این قبیل در اهمیت تاثیر وضعیت شرایط خاک در استحکام و پایداری ساختمانها چه در وضعیت ایستایی وچه بعد از وقوع زلزله قابل مطرح شدن است.پس بیایید ابتدا خاک رابهتر بشناسیم. بطورکلی خاکها از فرسایش سنگها و در دراز مدت تشکیل شده ، در محل خود رسوب کرده یا انتقال می یابند. خاکها دارای اندازه ذرات متفاوتی بوده و در یک تقسیم بندی بسیار کلی خاکها در طبیعت به صورت خاکهای رسی ،‌ سیلتی ، ماسه ای ، شنی و قطعات سنگی تقسیم می شوند.خاکهای سطحی عموما ترکیبی از خاکهای فوق و خاکهای نباتی می باشند. خاکها از لحاظ تراکم ساختمانی به شکل شل، نیمه متراکم و متراکم وجود دارند. خاکها علاوه بر تفاوت در ریزدانه و درشتدانه بودن دارای چسبندگی و قفل و بستهای متفاوتی می باشند. خاکهای رسی اشباع عموما دارای چسبندگی قابل توجهی بوده لیکن خاکهای سیلتی و ماسه ای از چسبندگی کمتری برخوردارند.  خاکهای مناطق مختلف ، بدلیل خصوصیات مختلف ، دارای استحکام و مقاومت های متفاوت هستند و همچنین در اثر بارهای وارده نشست های متفاوتی از خود بروز می دهند. بطور کلی وجود رطوبت در خاکها باعث کاهش پارامترهای مقاومتی می شود.
 قبل از احداث هر بنا چه ساختمان ساده چند طبقه و چه پلها ، تونلها ، سدها وغیره انجام عملیات شناسایی خاکها (عملیات شناسایی ژئوتکنیکی )  امری ضروری است .  امروزه مهندسین بیش از پیش به  اهمیت شناسایی خاکها قبل از احداث ساختمان بر آن پی برده اند.عملایت شناسایی خاکها به دو گروه عملیات شناسایی صحرایی و عملیات آزمایشگاهی تقسیم می شوند. در عملیات صحرایی عملیات حفاری دستی یا ماشینی و نمونه گیری ، شناسایی زمین  شناسی ،‌ شناسایی پارامترهای آب وهوایی و همچنین آزمایشهای درجای صحرایی و در آزمایشگاه ، آزمایشهای آزمایشگاهی انجام می گیرد. و در نهایت پس از بررسی ها و مطالعات مقدار مقاومت خاک برای پی  ها ی مختلف ارائه می شود. این مطالعات در عملیات ساختمان سازی ار اهمیت بسزایی برخوردار می باشد و با توجه به این مطالعات می توان  پی و فونداسیون مناسب را با توجه به بارهای وارده تعیین نمود. پی ها به طور کلی به دو گروه پی های سطحی و پی های عمیق تقسیم می شوند. پی های سطحی همان پی های متداول در شهرها هستند که به صورت پی تک ، نواری و گسترده(رادیه) می باشند. 
پی های عمیق همان شمعها می باشند که در شزایطی که مقاومت خاک برای پیهای سطحی کفایت نمی  کند از این پی استفاده می شود.این نکته لازم به ذکر است که تعیین نوع پی هم به نوع سازه و هم به مقاومت خاک بستگی دارد. بنابراین ممکن است برای دو ساختمان کاملا مشابه در دو محل خاکی متفاوت پی های متفاوت پیشنهاد شود.

در آخر باز متذکر می شویم که پیش از ساخت سازه ها به مسئله خاک آن توجه کنیم. سازه خود را بر هر خاکی ننهیم ، قبل ساخت سازه ها در دامنه شیبها با متخصص آن مشورت کنیم  و بدانیم هز قدر سازه ما محکم باشد اگر بر خاکی ضعیف بنا شود ، در اینده با مشکل مواجه خواهد شد.

منابع:

www.ehrsi.com
www.vojoudi.com