چکيده:

شهر تهران با وسعت حدود بيش از 1000 کيلومتر مربع و جمعيتي بالاي 10 ميليون نفر در جوار رشته کوههاي البرز قرار دارد. بدليل قرار گرفتن اين شهر روي گسل هاي متعدد و با توجه به سوابق تاريخي موجود در خصوص لرزه خيزي تهران و حوادث مختلفي که ناشي از بروز زمين لرزه، بوقوع پيوسته است، اين شهر هميشه در معرض بروز زمين لرزه قرار دارد. در اين مقاله ضمن تشريح وضعيت کنوني قسمتهاي مختلف شريانهاي حياتي شهر تهران با محوريت تصفيه خانه و تاسيسات آب شرب شهر تهران ، مقدار آسيب پذيري آنها در زلزله تشريح مي گردد.ضمنا اقدامات مورد نياز در جهت تعميرات پيشگيرانه و مقاوم سازي در برابر زلزله نيز ارائه مي شود. در خصوص کاهش و يا جلوگيري از آسيب ديدگي آن حين زلزله بيان مي گردد.

در هنگام زلزله خطوط و شريانهاي حياتي مدفون آسيب عمده اي مي بينند و به دنبال آن تلفات انساني افزايش مي يابد.هنگام زلزله خسارات زيادي به سيستمهاي خط لوله مدفون وارد كرده واين خسارات مشكلات فراواني را در زندگي روزمره سبب شده است . از آنجا كه خطوط لوله در سطح وسيعي گسترده بوده و در برخي مناطق الزاما از نواحي داراي گسل عبور مي كنند لذا مطالعه بهسازي خطوط لوله در نواحي داراي گسل ها از اهميت خاصي برخوردار مي باشد. بارگذاري ناشي از وقوع زمين لرزه بصورت تغييرمكان گسل به لوله اعمال شده ، كه در نتيجه آن اين تغييرمكان باعث ايجاد نيرو وتنش در خطوط لوله مدفون مي شود.

شكست خط لوله مدفون بصورت شكست ناشي از اندركنش نيروي محوري و گشتاور خمشي است. حساسيت پارامتر هاي طراحي در شكست خط لوله بايد مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج آناليز نشان مي دهد كه با افزايش تغيير مكان گسل، افزايش قطر لوله، افزايش عمق دفن لوله، افزايش زاويه اصطكاك بين خاك و لوله به ناحيه شكست خود نزديك تر مي گردد.