آسیب پذیری

^{آسیب پذیری اصطلاحی است که جهت نشان دادن وسعت و میزان آسیب و خسارتی که احتمالاٌ براثر وقوع سوانح طبیعی و غیر طبیعی به جوامع، ساختمان ها و مناطق جغرافیائی وارد آمده است استفاده می شود. بنابه تعریف یونسکو،میزان حساسیت محیط در مقابل وقوع یک سانحه  ، آسیب پذیری آن محیط را معین می نماید، هرچه در حد عکس العمل ، واکنش و مقاومت محیط موضوع ، نسبت به کنش های پدیده های طبیعی بیشتر باشد تخریب و در نتیجه آسیب پذیری و عمق فاجعه کمتر خواهد بود. تأثیر سوانح طبیعی مثل زلزله و غیرطبیعی مثل آتش سوزی بر محیط زیست ساخته دست بشر می تواند دامنه های وسیع و مصیبت باری داشته باشد، به طوری که کلیه جوانب زندگی را در ابعاد اقتصادی – اجتماعی تحت الشعاع قرارمی دهد .} 

نقش زنان فرهيخته در مديريت بحران

زنان به دلیل نقش های چندگانه خود، انسان هایی مؤثر بر فرآیند تحول و پویایی در مدیریت بحران می باشند. آنان هم می توانند تأثیرگذار بر روند کلی حرکت در مدیریت بحران باشند و هم می توانند هدایتگر و تغییردهنده رفتارها و منش ها در مناطق  آسیب دیده باشند. زنان غالبا می توانند به عنوان هدایتگران پرقدرت در موقعیت های بحرانی عمل نمایند. برای فراهم ساختن نقش هدایتگرانه زنان در مدیریت بحران، مشارکت آگاهانه آنان در این فرآیند بسیار حائز اهمیت است.

مفهوم آگاهی آنها به این معنا است که زنان قبل از پذیرش این نقش، باید بینشی مثبت نسبت به آن داشته باشند. به هر حال زنان در موانع بحرانی می توانند در حوزه های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... نقش آفرینی نمایند و مهم ترین حوزه ای که در مدیریت بحران تحت تأثیر کار زن قرار می گیرد حوزه تعلیم و تربیت است. آنچه در این راستا باید مورد توجه مدیریت بحران قرار گیرد، در نظر گرفتن زنان به عنوان عوامل فرهنگ ساز و مؤثر و قبول توانمندی و قدرت آنان به عنوان بازوان پرتوان مخصوصا در حوزه تعلیم و تربیت است و نباید تمام توجه مدیریت بحران معطوف به مردان باشد بالاخص استفاده از تمامی ظرفیت های علمی و عملی زنان فرهیخته و فرزانه برای حل مسائل و مشکلات و تبعات روحی، روانی و عاطفی پس از حوادث طبیعی مثل زلزله باید مورد توجه باشد.

ادامه نوشته

تمرينات پيشگيري از سوانح

در صورت وقوع سانحه در يك محل يا چنانچه احتمال وقوع سانحه در محلي وجود داشته باشد، هر فرد بايد همراه با ساير ساكنين محل ضمن برقراري تماس و همكاري با سازمانهاي مسؤول، اقدامات گوناگوني را با سرعت و دقت براي پيشگيري از سانحه انجام دهد. به همين منظور آمادگي دايمي و انجام تمرينات ضروري به طور مرتب، اهميت حياتي دارد. بنابراين آموزش همگاني مقولات مربوط به بلاياي طبيعي و مشاركت مردم و تشكلهاي غيردولتي در اين زمينه را مي‌توان با انجام مانورها ارزيابي نمود و راهكارهاي نويني براي تقويت آنها ارايه داد. گسترش و بسط فعاليتهاي پيشگيري از سوانح مستلزم آگاهي و همكاري افراد جامعه است؛ به همين دليل، بايستي انتقال دانش پيشگيري از سوانح با شيوه هاي گوناگون صورت گيرد.

نقش دهیار یها در مدیریت بحران

نقش دهیار یها در مدیریت بحران

براساس اساسنامه قانونی سازمان دهیاری های خودکفا، دهیاران طبق بندهای 30 و 39 شرح وظایف خود، به طور مستقیم موظف هستند تا با اتخاذ تدابیر لازم، روستاهای تحت مدیریت خویش را در مقابل حوادث محافظت کرده و با واحدهای امدادرسانی در هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه همکاری کنند. 

همچنین دهیاران براساس بندهای 31 و 41 شرح وظایف خود به گون های در رفع خطر از روستاها مسئول شناخته شده اند.

تجربه ایجاد تشکل های مردمی و آموزش روستاییان در سطح جهانی نشان می دهد که مدیری تهای محلی همراه با مشارکت جویی محلی، می توانند در پیشگیری و مقابله با سوانح از جمله سیل، آتش سوزی، ریزش، رانش و مانند آن به خوبی و در اسرع وقت به کار آیند. براین اساس، شوراهای اسلامی و دهیار یها می توانند در زمینه پیشگیری از سوانح در سه عرصه وارد عمل شوند:

ادامه نوشته

دیدگاه سنتی مدیریت بحران

در این دیدگاه مدیریت بحران تنها به مسأله امداد و نجات و کمک رسانی، به صورت موردی می نگرد؛ آن هم پس از وقوع هر مصیبت خاص بدان توجه دارد.

به این معنی که کار اصلی مدیریت بحران بعد از وقوع حادثه آغاز می شود. مسلماً در این نوع نگرش چون نوع واقعه، نوع تجهیزات، نوع سازماندهی و آموزش خاص برای مواجه شدن سریع با حادثه، قبلاً پیش بینی و به موقع اجرا نشده، بنابراین تا لحظه رسیدن گروه های امداد و نجات و کمک های ارسالی، صدمات و خسارت های انسانی و مادی زیادی به جامعه آسیب دیده، وارد می شود.

در دیدگاه سنتی، سازمان های امداد، منفعلانه له انتظار وقوع بلایای همگانی می نشینند و جز تمهیدات اولیه امدادی- حمایتی و ذخیره سازی مایحتاج ضروری آسیب دیدگاه و دریافت اعانه و کمک های داوطلبانه مردم، به چیز دیگری نمی اندیشند.

در دیدگاه سنتی، بعد از حادث شدن سانحه، همه چیز به فراموشی سپرده می شود و باز هم به انتظار مصیبت بعدی می نشینند. اساساً این خاصیت مصائب جمعی است که ناگهان توجه همه گروه های اجتماعی داخلی و سایر جوامع خارجی را به خود جلب می کند لیکن به علت منفی بودن و مصیبت بار بودن تجربه، جامعه به عنوان مکانیسمی دفاعی به فراموش کردن آن می پردازد و چنین امری حتی گریبانگیر سازمان های مسول نیز می شود .

فرآيند طراحي برنامه مديريت بحران بيمارستاني

1) مقدمه:  

الف. فرآيند طراحي برنامه مديريت بحران بيمارستاني کم و بيش از فرآيندهاي استاندارد کلي برنامه ريزي (فصل اول) تبعيت مي کند. در اين فصل سعي خواهد شد به نکات اختصاصي اين فرآيند در طراحي برنامه مديريت بحران بيمارستاني اشاره شود. 

ب. در برنامه ريزي براي مراکز بهداشتي- درماني هر جامعه بايد به قوانين و دستورالعمل هاي موجود در زمينه استانداردهاي فضاهاي درماني و راهنماهاي تهيه برنامه مديريت بحران بيمارستاني که از سوي مراجع رسمي ارائه مي شوند توجه خاص نمود و الزامات آنها را در تهيه برنامه لحاظ نمود .

ادامه نوشته

ساختار مدیریت بلایا در ژاپن و ایران

در این مقاله ما بدنبال بررسی ساختار دولتی مدیریت بلایا در دو کشور ایران و ژاپن هستیم. مدیریت بلایا یکی از مهمترین مباحثی است که پرداختن به آن جزء ضروریات محسوب می شود. اگر بلایا و حوادث و عواقب ناشی از آن به شکل منطقی و اصولی از مدیریت مؤثر و کارآمد برخوردار نگردند، نیل به توسعه پایدار به شدت در معرض مخاطره قرار می گیرد. 

بحران عبارتست از ازهم گسیختگی شدید در فعالیت های یک جامعه که در این فرآیند انسان ها، اقلام و دارایی ها و محیط در سطح وسیع دچار آسیب و صدمات شدید می شوند به طوریکه جامعه فقط قادر است از منابع موجود خود کمک بگیرد. بحران ها غالباً براساس سرعت و شدت یعنی ناگهانی بودن یا کند بودن بروز آن و یا براساس علت آن که طبیعی است یا زاده دست بشر است طبقه بندی می شوند. (UVDP.۱۹۹۲.p۱۴) 

بررسی ها نشان داده است که از میان ۴۰ گونه بلایای طبیعی ثبت شده تاکنون حدود ۳۱ نوع آن در ایران رخ داده است و تنها مرگ و میر ناشی از زلزله، ۱۷% کل مرگ و میرهای این بلایا را در جهان شامل می شود. (سازمان جهانی بهداشت، ۱۳۷۶، ص۱۲) شایع ترین بلایای وقوع یافته در ایران عبارتند از: زلزله، سیل، خشکسالی، رانش زمین، بادها و طوفانهای ویرانگر و صاعقه. 

میزان تلفات در کشورهای توسعه یافته در مقابله با این بلایا بسیار بالاست که یکی از عوامل آن، عدم وجود بنیان های محکم و زیرساخت های قوی اقتصادی است که در صورت عدم پرداختن به این موضوع وقوع بلایای مختلف می تواند روند توسعه این کشورها را کند کرده و یا متوقف سازد. 

ادامه نوشته

اصول مديريت بحران در حوادث غير مترقبه و بلاياي طبيعي

چكيده:

براي پيشگيري از وقوع و يا كاهش اثرات طبيعي علاوه بر مباحث فني با مديريت بحران و برنامه ريزي چگونگي مقابله با بحرانهاي ناشي از بلاياي طبيعي نيز مواجه هستيم و اگر مشكلات و مسائل احتمالي ناشي از بحران پيش بيني نگردند ، هزينه بازسازي  ناشي از بحران بالا خواهند بود. مخاطرات ناشي از بلاياي طبيعي آثار قابل ملاحظه اي بر جامعه خواهند داشت بنابراين شيوه هاي صحيح مديريت بحرانهاي طبيعي مي توان در راه جلوگيري از وقوع حوادث محيطي بسيار موثر واقع شود  پس در دسترس بودن برنامه هاي اجراي مناسب در واقع بحراني از يك سو باعث تقويت بنيه و اساس جامعه در تمامي زمينه ها شده و از سوي ديگر ميزان خسارات مايل و تلفات انساني و از هم گسيختگي اجتماعي و اقتصادي و زيست محيطي را به شدت كاهش مي دهد.

ادامه نوشته

مفهوم سيستم هشدار سريع در مديريت سوانح

یکی از مهمترین موضوعات در حوزه سوانح طبیعی موضوع هشدار سریع می­باشد. پیشرفت تکنولوژی­های نوین طی چند سال اخیر و استفاده از اطلاع­رسانی سریع، سبب کاهش خسارات مالی و جانی فراوانی شده است. لذا در چند سال گذشته و به ویژه پس از سونامی سال 2004 اندونزی موضوع هشدار سریع در مرکز توجهات قرار گرفته است.

 

تعریف هشدار سریع

مطابق با تعریف استراتژی بین­ المللی کاهش خطرپذیری سازمان ملل، هشدار سریع عبارت است از فراهم کردن به موقع و موثر اطلاعات از طریق نهادهای مشخص که به افراد در معرض مخاطره کمک می‌کند از ريسك اجتناب کنند یا آنرا کاهش دهند و برای واکنش موثر به آن آماده باشند.

 به معنای دیگر، هشدار سریع را می‌توان به صورت مجموعه‌ای از ظرفیت‌های لازم برای تولید و پخش اطلاعات هشداردهنده به موقع و معنادار تعریف کرد که افراد، جوامع و سازمان‌های تهدید شده توسط یک ریسک را قادر می‌سازد، در برابر مخاطرات آماده شوند، به درستی رفتار کنند و در زمان کافی، امکان آسیب یا زیان را کاهش دهند. این تعریف به مقیاس زمانی که در آن اخطار داده می‌شود اشاره ای ندارد.

 

* پخش هشدار‌های قابل فهم به مقامات سیاسی و مردم از جمله اهداف سیستم هشدار سریع است.

ادامه نوشته

مفروضات برنامه مديريت بحران بيمارستاني

 

الف. برنامه بايد نقش و جايگاه بيمارستان را در مديريت بحران جامعه تعيين کند. 

ب. برنامه بايد شيوه استقرار هر يک از راهکارهاي اختصاصي خود را تعيين کند. 

ج. اقدمات پيشگيرانه شامل قطع پذيرش بيمار جديد در بيمارستان پس از دريافت هشدار براي ايجاد آمادگي بايد در برنامه لحاظ شود. 

د. تمهيدات لازم جهت حفظ امنيت بيماران از جمله مرخص نمودن بيماراني که معيارهاي ترخيص را دارند، جابجا کردن بيماران به بخش هاي امن تر و تخليه بيمارستان در صورت وجود خطر تهديدکننده سلامت يا ايمني بيماران، جايگاه و نحوه تصميم گيري در مورد جابجايي و تخليه بيماران و نيز نقش و مسئوليت پزشکان و کادر بيمارستان در هر يک از اين فعاليت ها بايد به روشني در برنامه لحاظ شود. 

هـ. شيوه آموزش و تمرين پرسنل براي اجراي درست مسئوليت هاي محوله بايد در برنامه لحاظ شود. 

و. تمهيدات لازم جهت هماهنگي با بيمارستان هاي همجوار براي تخليه بيماران و نيز شيوه اطمينان از رسيدن بيماران به محل يا بيمارستان مقصد بايد در برنامه لحاظ شود. 

ادامه نوشته

ساختار برنامه مديريت بحران بيمارستاني

الف. ساختارهاي متنوعي براي طراحي برنامه مديريت بحران بيمارستاني مورد استفاده قرار مي گيرد که غالباً از نظر محتوايي شباهت هاي بسياري دارند. اين ساختارها معمولاً از قالب هايي که توسط مراجع قانوني به بيمارستان ها ارائه مي شوند، تبعيت مي کنند و در شکل و ساختار تفاوت هايي با يکديگر دارند. 

ب. با توجه به نمونه هاي برنامه هاي مديريت بحران بيمارستاني در کل دو مدل متفاوت را مي توان براي قالب طراحي برنامه مورد استفاده قرار داد. در مدل اول که شباهت بسيار به مدل برنامه هاي مديريت بحران خارج از حوزه بيمارستان دارد، برنامه به چهار بخش برنامه پايه، پيوست ها، مدارک پشتيبان و دستورالعمل هاي استاندارد عمليات تقسيم مي شود. 

ارتباط مدیریت ریسک و ایمنی عمومی

برای دانلود فایل ppt به لینک زیر مراجعه کنید .

ارتباط_مدیریت_ریسک_و_ایمنی_عمومی.ppt

قانون برنامه پنجم توسعه مواد مرتبط با حوزه های مدیریت بحران و پدافند غیرعامل

ماده 198  به منظور کاهش آسیب پذیری زیرساختها، ارتقاء پایداری ملی، حفاظت از مردم و منابع ملی کشور و تضمین تداوم خدمات به آنان در راستای تکمیل چرخه دفاع غیرنظامی، اقدامات زیر انجام می شود:

الف -  تدوین استانداردهای فنی مورد نیاز پدافند غیرعامل طی سال اول برنامه.

ب - ایجاد سامانه پایش، هشدار و خنثی سازی در خصوص تهدیدات نوین در مراکز حیاتی، حساس و مهم.

ج -  ایمن سازی و حفاظت از مراکز حیاتی، حساس و مهم کشور برای تداوم فعالیت امن و پایدار آنان.

تبصره  پدافند غیرعامل فقط در حوزه تهدیدات دفاعی و امنیتی است. دستورالعمل هماهنگی حوز ه های پدافند غیرعامل و سازمان مدیریت بحران کشور با پیشنهاد مشترک دبیرخانه کمیته دائمی پدافند غیرعامل و سازمان مدیریت بحران به تصویب هیأت وزیران تأیید ستاد کل نیروهای مسلح می رسد.

ادامه نوشته

مدیریت بحران و مدیریت ریسک

برای دانلود مقاله مدیریت_بحران_و_مدیریت_ریسک کلیک کنید.pdf

تعاریف :

حادثه یا فوریت

همیشه یک عامل خارجی باعث حادثه می شود . همه بلایا از عاملی تحت عنوان مخاطره نشأت می گیرند .

هر چیزی که باعث ایجاد خطر شود یک مخاطره گفته می شود که بصورت بالقوه یا بالفعل وجود دارد مانند زمین لرزه که بالقوه و بالفعل بودن آن انرژی زمین است .

انواع مخاطره ها HAZARD

 همه مخاطرات دارای انرژی هستند : 

• طبیعی : انرژی درون زمین

• بیولوژیک : میکروب

• ژئولوژیک : مرتبط با خاک

• مترولوژیک : هوا

• هیدرولوژیک : آب

• سایزومیک :‌ زلزله

اصول مدیریت ریسک حوادث در بیمارستان ها

اصول مدیریت ریسک حوادث در بیمارستان ها

 جمع شدن برای شروع به کار

 کار برای ارزیابی ریسک انجام دهیم

 اولویت بندی

 انتخاب ، اجرا و آنالیز

 برآورد هزینه

 آغاز عملیات

اقدامات لازم برای کاهش ریسک حوادث بیمارستانی

 تخلیه کردن REMOVAL

 جابجایی RELOCATION

 محدود کردن حرکت جسم RESTRICATED MOBILITY

 لنگرکردن ( پیچ کردن ) ANCHORAGE

 استفاده از اتصالات قابل انعطاف 

 محافظ و هایل استفاده کنید 

 اصلاح کنید MODIFICATION

 جداسازی کنید 

 تقویت کنید 

 برنامه آمادگی داشته باشید 

نکات مدیریت بحران کلان شهرها

نکات مدیریت بحران کلان شهرها

• توجه به سرعت عمل و جلوگیری از اتلاف وقت در ارایه خدمات

• شناسایی جمعیت های آسیب پذیر و توجه به نیازهای آنها

• توجه به اطلاع رسانی درست پس از وقوع سانحه

• در میان گذاشتن مشکلات ، موانع و کاستی ها با نیروهای محلی

• ارزیابی واقع بینانه ی شرایط

• تعریف شفاف نقش ها و مسؤلیت ها

• استفاده از ابزار مشورت در تمامی سطوح مدیریتی 

• اتخاذ شیوه رهبری و فرماندهی متناسب با نوع سانحه و پرهیز از تحمیل سلایق فردی و گروهی

• برقراری ارتباط مستمر و سازنده با رسانه ها و مطبوعات برای جلوگیری از بروز شایعات 

• تلاش برای بازگرداندن وضعیت به حالت طبیعی و عادی سازی مناسبات و شرایط زندگی

ارکان مقابله با سوانح در کلان شهرها

• دولت ها ( نقش غیرمستقیم و حاکمیتی : حمایتی ، پشتیبانی و هماهنگی )

• مردم ( نقش مستقیم ( حمایت مالی و حضوری )

• سازمان های مردم نهاد   NGO( نقش پشتیبانی )

عناصر مدیریت سوانح در کلان شهرها

• آمادگی 

• پیشگیری

• کاهش اثرات

• مقابله

• امداد و نجات

• بازسازی و عمران

دریاچه ارومیه را جدی بگیریم

زیست بوم :

بحران زیست محیطی ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه تبدیل به یکی از بزرگترین   مخاطرات زمین شناختی و زیست محیطی کشور شده است و کارشناسان دگر باره بایدها و نبایدهای نجات این دریاچه را مورد بحث و بررسی قرار دادند . دریاچه ارومیه با ۵۱ هزار و ۸۷۶ کیلومتر مربع وسعت معادل ۳ درصد از خاک ایران را شامل می شود وبین دو استان آذربایجان   شرقی و غربی قرار گرفته است. این دریاچه بزرگترین دریاچه داخلی کشور و  دومین دریاچه بزرگ آب شور جهان است که دیگر باید گفت، بود. 

زرینه رود و سیمینه رود ۲ رودخانه ای است که به همراه ۴ رودخانه دیگر به دریاچه ارومیه میریزد. با وجود اینکه آب دریاچه ارومیه ۲ برابر آب اقیانوس ها شوری دارد، اما این حوضه آبریز دشت های وسیعی از منطقه غرب کشور در تبریز، ارومیه، مهاباد، پیرانشهر، نقده، میاندوآب، اشنویه، آذرشهر و سلماس را تحت تاثیر خود قرار داده و باعث رونق کشاورزی در این بخش ها شده است . طی ۱۳  سال گذشته سطح آب دریاچه ارومیه به میزان ۶ متر کاهش یافته و هم اکنون به یک متر رسیده است .                              

ادامه نوشته

رسانه و مدیریت بحران(2) (شماره 38)

رسانه و مدیریت بحران(2) (شماره 38)

تاریخ : مرداد 1388 

تهیه شده در : معاونت پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی / گروه پژوهشی رسانه

دریافت فایل ضمیمه : 


چکیده

به اعتقاد اکثر کارشناسان و تحلیل‌گران عملکرد رسانه در مواقع بحرانی نیاز به ساز و کار ویژه‌ای دارد. اما نکته کلیدی در این خصوص آن است که قدرت مهار و تدبیر هر بحرانی رابطه‌ای تنگاتنگ با میزان شناخت تهدیدات و فرصت‌های ناشی از آن و احصاء دقیق برآیند حاصله از این دو دارد؛ زیرا در شرایط بحران از یک‌سو اطلاعات مخدوش می‌شود و از جانب دیگر فناوری‌های معمول قدرت و به تبع آن، شیوه‌های تصمیم‌سازی و مدیریت در شرایط عادی ناکارا می‌شوند و هرگونه تدبیری مستلزم بهره‌وری مناسب از دانش‌های راهبردی متفاوت می‌باشد. بنابراین باید ملزومات سخت‌افزاری مثل برنامه‌ریزی مدون رسانه‌ای، تشکیل تیم بحران و سازمان‌های پشتیبان رسانه را پیش‌بینی کرد و تأثیر رسانه بر افکار عمومی و سیاست خارجی در مواقع بحرانی، عملکرد رسانه‌ها در موقعیت‌های مختلف بحران، آسیب‌ها و مزایای توجه رسانه‌ها به بحران (پیش، در طول و پس از بحران) نیز به عنوان نیازمندی‌های نرم‌افزاری مدیریت باید مورد توجه قرار گیرند.

به دنبال انتشار شماره اول پژوهشنامه «رسانه و مدیریت بحران»، و استقبال کارشناسان، اساتید و پژوهشگران حوزه رسانه از موضوع رسانه و بحران، گروه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی پژوهشکده تحقیقات استراتژیک تصمیم به انتشار سلسله مقالاتی در خصوص مسائل موجود در این حوزه تحت عنوان «رسانه و مدیریت بحران (2)» کرده است. در این شماره سایر موضوعات و دغدغه های موجود در این حوزه مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است.

مقاله اول این پژوهشنامه اختصاص یافته است به مقاله «مفهوم‌شناسی مدیریت بحران‌های بین‌المللی»، نوشته آقایان دکتر فیاض زاهد و دکتر محمد سلطانی‌فر. در این مقاله نویسندگان درصدد تبیین مفهوم‌شناسی مدیریت بحران‌های بین‌المللی هستند؛ بدین منظور ابتدا به رابطه بین مفهوم بحران، جنگ و انقلاب پرداخته شده، سپس به دسته‌بندی انواع بحران‌ها در سطوح کلان شامل بحران‌های سیستمی، تصمیم‌گیری و بحران‌های رویارویی بین‌المللی پرداخته شده است. در ادامه به تبیین رویکردها و برداشت‌های تاریخی ـ جامعه‌شناختی از بحران و مسأله برقراری ارتباط در بحران‌های ملی و بین‌المللی پرداخته شده است و در خاتمه نیز به نتیجه‌گیری پرداخته شده است.

مقاله بعدی تحت عنوان «مدیریت رسانه‌ها؛ مطالعه موردی جنگ آمریکا ـ عراق 2003»، نوشته آقای حمید ضیایی‌پرور است. موضوع اصلی این نوشتار بررسی نحوه عملکرد خبرنگاران همراه و نقش آنها در پوشش اخبار جنگ عراق و آمریکا در طول دوره اصلی جنگ 1/1/82 الی 21/1/82 می باشد. محقق برای انجام این تحقیق از روش‌های مختلفی برای به دست آوردن اسناد مرتبط با این پروژه استفاده کرده است از جمله عضویت در خبرنامه انجمن خبرنگاران آمریکا، سفر دو هفته‌ای به عراق در سال 1382 و مصاحبه با منابع مختلف.

مقاله بعدی اختصاص دارد به مقاله «رسانه ، دولت و جنگ؛ نوشتاری پیرامون رابطه رسانه‌ها و دولت در زمان جنگ» نوشته علی احمدی.
به اعتقاد نویسنده ماجرای حمله نظامی آمریکا به عراق به اندازه‌ای اهمیت دارد که تحولات این کشور هنوز هم یکی از مهم‌ترین رویدادهای مورد توجه رسانه‌های بین‌المللی است و به‌ویژه در پوشش اخبار خارجی ایالات متحده آمریکا و کشورهای عربی، در صدر خبرها قرار دارد. در این میان، قدرت و نقش رسانه‌ها در آماده‌سازی افکار عمومی آمریکا برای ورود به جنگ و پوشش خبرهای جنگ و پس از آن بر کسی پوشیده نیست.

«مدیریت گروه خبری در بحران» عنوان مقاله ای است که توسط محمودرضا مرتضوی و خانم منصوره مرادی به رشته تحریر درآمده است. به اعتقاد نویسندگان، در مواقع بحرانی، نیاز عمومی به اطلاعات و توجه به اخبار رسانه‌های جمعی افزایش می‌یابد و مدیریت منابع انسانی تولید خبر، به‌منظور عرضه به‌موقع اخبار و اقدام هماهنگ و منسجم اعضای تیم‌های خبری بسیار حائز اهمیت است. تیم‌های خبری باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی و سازماندهی شوند که با حداکثر بهره‌وری، ابعاد مختلف بحران را به‌منظور کاهش شایعات و افزایش امنیت جامعه، تحت پوشش خبررسانی قرار دهند. در این مقاله تلاش می‌شود تا الزامات و ضرورت‌های مدیریت گروهای خبری بر حسب وضعیت سه‌گانه بحران تشریح شود.

مقاله دیگر این پژوهشنامه تحت عنوان «نقش رسانه در هدایت، فرونشاندن و مدیریت بحران» است که توسط خانم مریم طاهریان نگاشته شده است. به اعتقاد نویسنده، رسانه‌ها پدیده‌هایی خنثی و صرفًا کاتالیزور نیستند بلکه از میان ابزار و فنون جدید فن‌آوری، بیشترین تأثیر را بر انسان دارند و پدیدآورنده عصر نو هستند. در این مقاله، نویسنده ضمن ارائه تعریف مفاهیمی چون بحران و مدیریت بحران بحث را به‌سمت وظایف مدیران و نحوه مقابله آنها با بحران، سبک‌های خبری مناسب مورد استفاده در این دوران، ملاحظات کانون‌های خبری و بازار شایعات و مدل‌های بحران سوق می‌دهد.

مقاله آخر این پژوهشنامه از نورمن سولومون تحت عنوان «جنگ پایان‌ناپذیر رسانه‌ها» که توسط شهرود امیرانتخابی و جواد حیران‌نیا برگردان و خلاصه شده است. به اعتقاد نویسنده، رسانه‌ها در آمریکا وابستگی به دولت را برای پیشرفت حرفه‌ای خود لازم و مفید می‌دانند و از آن استقبال می‌کنند؛ بنابراین حوادثی همچون بحران‌های بین‌المللی چون جنگ آمریکا ـ عراق و غیره فرصت مناسب را در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهد تا خود را به مراکز قدرت نزدیک کرده و از این طریق علاوه بر استفاده از مزایای ویژه، از جایگاه مناسبی در استفاده از منابع اطلاعاتی مرکز قدرت برخوردار شوند.
فهرست مقالات

پیشگفتار

مفهوم‌شناسی مدیریت بحران‌های بین‌المللی/ دکتر فیاض زاهد ـ دکتر محمد سلطانی‌فر

مدیریت رسانه‌ها: مطالعه موردی جنگ آمریکا ـ عراق 2003/ حمید ضیایی‌پرور

رسانه، دولت و جنگ: نوشتاری پیرامون رابطه رسانه‌ها و دولت در زمان جنگ/

علی احمدی

نقش رسانه در هدایت، فرو نشاندن و مدیریت بحران/ مریم طاهریان

جنگ پایان‌ناپذیر رسانه‌ها/ برگردان و خلاصه: شهرود امیرانتخابی ـ جواد حیران‌نیا

سازوكار هماهنگي در مديريت بحران

سير تحول تاريخ زندگي انسان بر روي كره زمين و فراواني حوادث غير مترقبه طبيعي حاكي از آن است كه احتمال وقوع اغلب بحران ها ي طبيعي كماكان اجتناب ناپذير مي باشد.شايد بشريت پس از طي همه مراحل پيشرفت،درنهايت هيچگاه قادر به حذف برخي ازآنها نظير زلزله،آتشفشان و... نگردد. با وجود اين،امكان كاستن و يا حتي حذف آسيب هاوپيامدهاي نامطلوب وناگوار ناشي از آنها از طريق پيش بيني ،پيشگيري و سازماندهي مديريت بحران وجود دارد. در چارچوب اين هدف پيش بيني ايجاد سازوكارهما هنگي در مديريت بحران، يكي از مهمترين و اساسي ترين(وشايدمنحصربفردترين)رويكردهاي كاهش تاثيرات و پيامدهاي ناگوار وزيان بار بحرانهاي طبيعي به شمار مي آيد .

سازوكار هماهنگي؛سازوكاريست كه مانع از اتلاف زمان،سرمايه و اقدامات انساني در لحظات و دقايق بحران شده و كارايي و اثربخشي عناصر مديريت بحران ونيروهاي مردمي را در عمليات امداد ونجات وحتي در مقطع پيش از بحران،اسكان موقت وبازسازي افزايش مي دهد. با توجه به مساحت زياد كشور ايران ، تعدد وتنوع حوادث طبيعي ؛ مقابله با اين نوع حوادث در اين كشور نوعي سازو كار هماهنگي گسترده،كارا و جامع را مي طلبد. همچنين با توجه به ويژگي نظام برنامه ريزي و اجرايي مبتني بر ساختار بخشي كشور؛ايجاد سازوكار هماهنگي مديريت بحران درآن از پيچيده ترين و بااهميت نوع سازماندهي به شمارخواهد رفت كه همواره مستلزم استمرار مطالعات ، ارزيابي و بازخورند يافته ها ست.

اصل هماهنگي در سازوكار مديريت بحران،درواقع بيان كننده وظيفه مهم وبنيادي كسب همه تركيبات كار سازماني جمعي براي نيل به اهداف و وظايف مديريت بحران است و مراد ار آن عبارت است از؛ مجموعه هايي از سازو كارهاي ساختاري و انساني كه براي تسهيل در امر مقابله با بحران ( به منظور كاهش صدمات و زيانهاي جاني و مالي ) طراحي وبه كار گرفته مي شود .

ادامه نوشته

مديريت بحران شريانهاي حياتي آب و فاضلاب

چکيده:

بلاياي طبيعي از جمله زمين لرزه ممکن است سبب خسارات شديدي به تاسيسات آب و فاضلاب و ساير زير ساختهاي آب و فاضلاب يک شهر يا روستا و يا مجتمع صنعتي  وارد مي نمايد. آمار و گزارشات متعددي از سراسر دنيا در خصوص حصول خسارات شديد ناشي از بروز حوادث روي خطوط حياتي (Lifelines) تاسيسات مختلف منجمله تاسيسات آب، فاضلاب و گاز و برق و مخابرات بعد از وقوع يک زمين لرزه با شدت بالا وجود دارد. که از آنجمله بروز خرابي هاي شديد و تهديد سلامتي و بهداشت مردم در زلزله‌هاي کوبه ژاپن، سوماترا و اندونزي و موارد مشابه بوده است . در اين مقاله سعي شده است با بررسي موارد آسيب شريانهاي حياتي راهکارهاي کاهش آسيب وارده به آنها ارائه گردد.

ادامه نوشته

ایجاد هماهنگی بین سازمان های متولی مدیریت بحران

ابزار موفقیت در برنامه های مدیریت بحران و مواجهه با شرایط بحرانی در گرو هماهنگی بین سازمان های متولی می باشد . با وجود تلاش های سازمان مدیریت بحران کشور و ایجاد ستاد های مدیریت بحران در مراکز استانداریها نیاز به هماهنگی یک چالش اساسی می باشد . سازمان ها برای خروج از گرداب بحران نیاز به یک دستورالعمل اجرایی برای آمادگی در شرایط بحرانی می باشند و برای هماهنگی بیشتر مستلزم قانونی کردن آن میباشد . با توجه به اینکه مرحله پیشگیری در چرخه مدیریت بحران یکی از مهمترین مراحل این چرخه می باشد باید تمامی اقداماتی که در چرخه مدیریت بحران صورت میگیرد با رویکرد پیشگیرانه باشد و این باز هم مستلزم دستورالعملهای اجرایی برای سازمان ها می باشد و نیاز به هماهنگی بیشتر سازمانها را می طلبد .

طبق تحقيقات انجام شده توسط کارشناسان نقص در قانون، كمبود يا نبود ضمانت اجرايي قانوني، نقص در ساختار مديريتي و مديريت واحد سازمان هاي امدادرسان،تداخل كاري و موازي كاري و برخورد هيجاني و احساسي با حوادث از چالش هايي است که سازمان هاي امدادي با آن روبرو هستند . هر سازماني براي پيشبرد اهداف خود نيازمند برنامه ريزي اصولي مي باشد و گاه چند سازمان در طراز هم سعي به رفع مشکلات مي کنند اما در بحران تمامي سازمان ها دخيل مي باشند و براي جلوگيري از نقص هايي که در بالا اشاره شد هماهنگي و سازماندهي مناسب نيروها و سازمان ها در زمان مواجهه با بحران نياز به برنامه عمليات اضطراري EOP و برنامه پاسخ اضطراري ERP که بايد همگام با برنامه هاي سازمان باشد احساس مي شود . 

رويکرد برنامه‌ريزي اقتضايي در مديريت بحران

یکی از مهمترین چالشهای موجود بر سر راه مدیریت بحران، وجود یک برنامه ریزی مناسب و نسبتا کارآمد می­باشد. این موضوع زمانی پیچیده­تر می­شود که محدودیت­های منابع مالی، انسانی، تجهیزات و ... با بروز یک شرایط اضطراری همگام شود. در همین راستا توجه و صرف منابع بیش از حد در وضعیت‌های اضطراری پیچیده، از مهمترین نمودهای این امر می­باشد. لذا مشکلات آسیب­دیدگان، بی­خانمان‌ها و افراد متاثر از سوانح طبیعی چنان شدت و پیچیدگی دارد که موارد اضطراری ذهن سازمان­های متولی امر و نیز آژانس‌های کمک‌های بشردوستانه را به خود جلب کرده است.

در این نوشتار به اختصار مدلی معرفی خواهد شد که در آن برنامه­ریزی شرایط بحران به سمت ساده­سازی و کارآمدی حرکت می­کند

منبع :

 

http://ocha.unog.ch/drptoolkit/PreparednessTools/Contingency%20Planning/Contingency%20Planning.pdf

ادامه نوشته

مدل های برنامه ریزی راهبردی

مدل مینزبرگ :

مینزبرگ در سال 1990 مدلی را برای انتخاب استراتژی ارائه داده است در این استراتژی مینتزبرگ بحث ارزیابی نقاط قوت و ضعف داخلی و ارزیابی فرصتها و تهدیدات محیطی را مطرح می کند و این ارزیابی تحت تاثیر باورهای مدیر , باورهای و ارزشهای اجتماعی قرار گرفته است و استراتژی مناسب انتخاب شده و در گامهای بعدی ارزیابی استراتژی و اجرای آن را مورد تاکید قرار میدهد.

 

جمع آوری و دفع زباله ، جمع آوری اجساد(انسان و حیوان)

v  آوار وزباله های ناشی از آن 

درجریان بحرانهای عظیمی از آواروپسمانده ایجاد می شود.مقدار زباله های ناشی از یک بحران ممکن است8برابر حالت عادی باشد.

زباله های حاصل ازبحرانها شامل:شاخه شکسته درختان،گل ولای، موادخطرناک،چوبهای شکسته،فلزات درهم پیچیده،شیشه های شکسته، ولاشه حیوانات می باشد.برخی بحرانها انواع مخصوصی اززباله هارا بوجود می آورد.مثلاطوفانهای دریائی به علت موج طوفان وبادهای قوی موجب تخریب ساختمانها شده،ماسه،لجن وگل ولای را روی جاده ها پخش می کند.علاوه بر این شاخه درختان راشکسته وبه خودروها،قایقهاوامکانات داخل منازل مسکونی آسیب می رساند.لرزش قدرتمند ناشی اززمین لرزه موجب تخریب ساختمانها،شکسته شدن شیشه ها ولغزش زمین خواهد شد.

ادامه نوشته

مدیریت بحران در شهرستان مهاباد DISASTER MANAGEMENT IN MAHABAD

مقدمه

در این تحقیق می خواهیم با ذکر تاریخچه ای ازوضعیت ایران و استان و شهرمهاباد و برخی از بحران های رویداده مهم و هم چنین بحران های احتمالی در آینده و ساختارمدیریت بحران ، هماهنگی سازمان های موجود و به خصوص برنامه های سازمان های مختلف را در زمان مواجهه با خطر در این شهرستان را بررسی کنیم . 

مديريت بحران

مديريت چيست ؟

بحران چيست ؟

آثار و خصوصيات بحران

انواع حوادث و بحرانها :

ويژگي هاي بحران :

مديريت بحران

تهديدها

فرصت ها

مدير بحران كيست ؟

خصوصيات فرآيند تصميم گيري

 وظايف و ويژگيهاي مدير بحران

ادامه نوشته

بررسی مبانی تئوريک مديريت بحران

بررسی مبانی تئوريک مديريت بحران

مقدمه :

تعريف اضطرارCrisis

عبارتست از اتفاقی که بطور معمولی روی می دهد و در محدوده کوچکی برای عده  خاصی روی ميدهد و باز گرداندن اين شرايط به شاريط عادی کار دشواری نيست مانند آتش سوزی يک واحد مسکونی –

حادثه يا فاجعه يا بلاء حوادثی که بروز آنها موجب به بار آمدن خسارات تلفات زيادی Disaster دزدی و ... . تعريف

خواهد شد. (مقياس وسيع تر) حادثه گويند. بحران نيز عبارت از شرايطی است که در آن با غافلگيری، کمبود اطلاعات، و

محدوديت زمان برای تصميم گيری مواجه می شويم. سپس با بهره گيری از فناوری نوين جهت کاهش تلفات جانی و مالی

باشيم .

: Crisis تعريف بحران

بحران: يعنی بهم خوردن روند عادی و طبيعی زندگی انسان .

بحران: يعنی ايجاد بی نظمی و اختلال در زندگی و باعث بهم خوردن توازن و تناسب بين نيازها و منابع است.

تحليل ساختار مديريت بحران ايالات متحده آمريکا

چکيده

تاريخچه تحولات ساختار مديريت بحران ايالات متحده

 فعاليت­هايي که آژانس مديريت بحران فدرال انجام مي­دهد

ادامه نوشته

راهنماي طراحي برنامه مديريت بحران بيمارستاني