مديريت مخاطرات :

 

فرايندي است كه سطح تحمل يك خطر مشخص را در جامعه شناسايي ميكند و اين اطلاعات را در جهت تصميم گيري براي اقدامات مربوط به كاهش اثرات مخاطرات و مقابله با آنها به كار مي برد .اين فرايند با توجه به منافع و هزينه هاي كاهش مخاطرات انجام ميگيرد . برخي از راه‌هاي كاهش مخاطرات عبارتند از: جلوگيري از ايجاد مخاطره در مكان اوليه، جدا نمودن مخاطره از آنچه كه بايد محافظت شود، تغيير در خصوصيات اصلي يك مخاطره، تغيير در ميزان يا حدود گسترش مكاني ايجاد يك مخاطره، متعهدكردن تحقيقات در مورد مواد خطرناك، افزايش اطلاعات عمومي درباره مخاطرات.

 

مديريت ريسك در جامعه:

خطرات گوناگون تهديد كننده جوامع بشري، مديريت نوين شرايط اضطراري و بحران را ضروري مي‌سازد. اين مديريت نوين بايد شامل روش‌هاي مناسب و ابزارهاي جديد براي شناخت خطرات و قبول كاهش و مقابله با آنها باشد. مراحل مديريت ريسك، مديريت جامع بحران، روش كاهش خطرات و توسعه پايدار، در مجموع توانايي كمك به جوامع انساني براي مهار بحران و كنترل شرايط محيطي را دارند. بنابراين، با توجه به نكات ذكر شده، مي‌توان گفت كه مديريت اصولي ريسك در جامعه تا حد زيادي با آموزش‌هاي همگاني مقولات بحران و جلب گسترده مشاركت مردمي در اين امور در ارتباط است.

راه‌هاي كاهش مخاطرات:

1- جلوگيري از ايجاد مخاطره در مكان اوليه

2- جدا كردن مخاطره از آنچه كه بايد محافظت شود

3- تغيير در خصوصيات اصلي يك مخاطره

4- تغيير در ميزان يا حدود گسترش مكاني ايجاد يك مخاطره

5- متعهد كردن تحقيقات در مورد مواد خطرناك

6- افزايش اطلاعات عمومي درباره مخاطرات (مديريت بحران، 1380، ص 71)

حوادث غیرمترقبه

بر طبق تعريف سازمان بهداشت جهاني، حوادث غيرمترقبه (Disasters) پديده‌هاي زيست محيطي ناگهاني هستند كه از چنان شدتي برخوردارند كه كمك‌رساني خارجي را طلب مي‌كنند. بر اساس تعريفي ديگر هر حادثه‌اي كه با آسيب و تخريب خود باعث ايجاد نياز مازاد بر ظرفيت پاسخ يك جامعه گردد حادثه غيرمترقبه خوانده مي‌شود. تعريف دوم از اين جهت كه حوادث بشرساخت را پوشش داده و رخداد حوادث غيرمترقبه را با ظرفيت پاسخ سيستم ارزيابي مي‌كند تعريف کامل‌تري است. حوادث غيرمترقبه در يك تقسيم‌بندي كلي به حوادث طبيعي (Natural) مانند زلزله، سيل، طوفان و ... و حوادث تكنولوژيك يا بشرساخت (Man-made) مانند حملات بيوتروريستي، نشت مواد خطرناک و ... تقسيم مي‌شود. 

آمادگي در مقابل سانحه (Disaster Preparedness):

آمادگي، مجموعه‌اي از تمام اقدامات و خط‌مشي‌هايي است كه توسط انسان‌ها قبل از وقوع حادثه انجام مي‌شود تا خساراتي را كه توسط حادثه ايجاد مي‌شود، كاهش دهد. آمادگي مشتمل بر توانايي ما براي كاهش دادن نتيجه فوري اثر يك حادثه و تسكين رنج‌ها و سرعت بخشيدن به بازيابي، است.
آمادگي از اقداماتي كه يك منطقه يا كشور در يك زمان خاص براي مقابله با اثرات مضر شرايط تهديدکننده آن منطقه انجام ميدهد، تشکيل شده است؛ به عبارتي ، مجموعه‌اي از اقدامات است كه براي جامعه، ظرفيت ايستادگي در مقابل حادثه پيش‌بيني شده را تامين مي‌كند، سبب پاسخ مناسب و موثر به حادثه مي‌شود و به بازيابي و بازسازي كمك مي‌نمايد.